Καθαρότητα Διαμαντιών

Τα διαμάντια δημιουργούνται στον μανδύα της γης, περίπου 160 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της, όπου η έντονη πίεση και οι υψηλές θερμοκρασίες αλλάζουν τη μοριακή δομή του άνθρακα, υποχρεώνοντας τα μόρια του να αποκτήσουν την κρυσταλλική δομή του διαμαντιού.

H καθαρότητα του διαμαντιού είναι ένα από τα τέσσερα στοιχεία (μαζί με το χρώμα, τα καράτια και την κοπή) που επηρεάζουν την αξία του και αναφέρεται στην ύπαρξη ξένων στοιχείων, δηλαδή εγκλίσεων, στο εσωτερικό του αλλά και ελαττωμάτων στην επιφάνεια του.

Οι εγκλίσεις ή εσωτερικά χαρακτηριστικά του διαμαντιού είναι μικρές ποσότητες ξένου υλικού που έχουν εγκλωβιστεί μέσα στο σώμα του διαμαντιού κατά τη δημιουργία του. Το ξένο υλικό μπορεί να είναι ένα στερεό σώμα, μία ποσότητα υγρού ή φυσαλίδες αερίου και σε κάποιες περιπτώσεις η δημιουργία εγκλίσεων από συγκεκριμένα υλικά μπορεί να δώσει ταυτότητα στο διαμάντι, βοηθώντας τους ειδικούς γεμολόγους να καθορίσουν την προέλευση του.

Είναι πολύ σπάνιο ένα διαμάντι να είναι τελείως καθαρό, να μην υπάρχουν δηλαδή καθόλου ξένα στοιχεία στο εσωτερικό του και γι’ αυτό το λόγο τα διαμάντια που αποτελούνται μόνο από καθαρό άνθρακα είναι περιζήτητα και πολύ ακριβά.

Από την άλλη πλευρά, τα εξωτερικά ψεγάδια του διαμαντιού προκαλούνται κατά την άνοδο του από τον μανδύα στην επιφάνεια της γης λόγω της επαφής του με άλλα υλικά και μπορεί να είναι μικρές ή μεγαλύτερες ρωγμές ή χτυπήματα.

Ένας εξειδικευμένος τεχνίτης μπορεί κατά τη διαδικασία κοπής και γυαλίσματος του διαμαντιού να αφαιρέσει  ένα μέρος των ψεγαδιών ή και να αξιοποιήσει τις εγκλίσεις για να δώσει χαρακτήρα στην πέτρα. Να χρησιμοποιήσει, δηλαδή, τα ελαττώματα του διαμαντιού για να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο το φως περνάει μέσα από την πέτρα και αντανακλάται από αυτή.

Αξιολογηση καθαροτητας διαμαντιων

Από το σύνολο των φυσικών διαμαντιών που έρχονται στην επιφάνεια μόνο το 20% περίπου έχει αρκετά καλή ποιότητα για να χρησιμοποιηθεί στην κοσμηματοποιία, ενώ το υπόλοιπο 80% καταλήγει για βιομηχανική χρήση.  Από το αρχικό 20% ένα μεγάλο μέρος των διαμαντιών έχει εγκλίσεις και ελαττώματα που είναι ορατά με  γυμνό μάτι σε απόσταση περίπου 15 εκατοστών. Κάποιες φορές αυτές οι ορατές εγκλίσεις είναι δυνατόν να κρυφτούν με το δέσιμο του κοσμήματος.

Για τα διαμάντια που δεν έχουν ελαττώματα ορατά με γυμνό μάτι ακολουθεί η αξιολόγηση τους από έμπειρους αξιολογητές σε μεγέθυνση 10x και η κατάταξη τους με βάση την καθαρότητα τους. Οι αξιολογητές κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των διαμαντιών λαμβάνουν υπόψιν τους το μέγεθος, τον αριθμό, τη θέση, τη φύση τους (αν είναι εσωτερικό ή εξωτερικό ελάττωμα) και το χρώμα του ελαττώματος.

Σύμφωνα με το GIA (Gemological Institute of America) τα διαμάντια κατατάσσονται σε έξι κατηγορίες με βάση την καθαρότητα τους.

FL (Flawless): Δεν υπάρχουν ορατές εγκλίσεις και εξωτερικά ψεγάδια σε μεγέθυνση 10x.

IF (Internally Flawless): Δεν υπάρχουν ορατές εγκλίσεις σε μεγέθυνση 10x.

VVS₁ και VVS₂ (Very, Very Slightly Included): Οι εγκλίσεις είναι τόσο αχνές που και έμπειροι αξιολογητές δυσκολεύονται να τις διακρίνουν σε μεγέθυνση 10x.

VS₁ και VS₂ (Very Slightly Included): Μικρές εγκλίσεις εντοπίζονται με δυσκολία σε μεγέθυνση 10x.

SI₁ και SI₂(Slightly Included): Οι εγκλίσεις είναι διακριτές σε μεγέθυνση 10x.

I₁, I₂, και I₃ (Included): Εγκλίσεις είναι εμφανείς σε μεγέθυνση 10x και μπορεί να επηρεάσουν τη διαφάνεια και τη λάμψη του διαμαντιού.

Τα διαμάντια Flawless είναι τόσο σπάνια (περίπου 2% της παγκόσμιας παραγωγής) που θεωρούνται μουσειακής κατηγορίας. Το 10% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής ανήκει στην κατηγορία VVS₂ και πάνω, ενώ το 50% των διαμαντιών που χρησιμοποιούνται στην κοσμηματοποιία είναι κατηγορίας VS₁ και VS₂. 

Η αξιολόγηση του διαμαντιού και η τελική κατάταξη του στην κλίμακα φανερώνει την σπανιότητα του και επηρεάζει την τελική τιμή του, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό ο αξιολογητής να είναι έμπειρος γεμολόγος.